Program Dostępność Plus w perspektywie finansowej 2021-2027 - ważny i potrzebny
W ślad za pismem z 17 czerwca 2021 znak: DZF-XIII.6461.79.2021.MZ Podsekretarza Stanu Małgorzaty Jarosińskiej - Jedynak w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej skierowanego do Urzędów Marszałkowskich, poniżej przedstawiamy najważniejsze jego fragmenty dotyczące dużego znaczenia Programu Dostępność Plus w kontekście projektów dofinansowanych w ramach przyszłej perspektywy finansowej UE również w kontekście projektów rewitalizacyjnych
Od ponad dwóch lat z dużą intensywnością na poziomie krajowym podejmowane są działania zmierzające do ustalenia spójnego i kompleksowego systemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami i szerzej osób ze szczególnymi potrzebami. Ich kluczowym celem jest wprowadzenie warunków do swobodnego i samodzielnego funkcjonowania tych osób jako członków naszego społeczeństwa. Praktycznym wyrazem interwencji w tym obszarze jest realizowany od połowy 2018 r. rządowy program Dostępność Plus, którego dopełnieniem jest przyjęta w lutym br. Strategia na rzecz osób z niepełnosprawnościami 2020-2030.
Skuteczne wdrażanie założeń polityki krajowej w tym obszarze jest uzależnione od uwzględnienia m.in. kwestii dostępności w szeroko rozumianym długookresowym programowaniu polityk publicznych oraz szeregu inwestycji publicznych - w tym także tych prowadzonych na poziomie regionalnym. Jest to możliwe zarówno poprzez horyzontalne uwzględnianie kryteriów dostępności w każdej planowanej inwestycji – co wynika z tzw. standardów dostępności dla polityki spójności, planowanych do kontynuacji również w perspektywie 2021-2027 – jak też poprzez uwzględnienie w procesie planowania działań programów regionalnych w perspektywie finansowej 2021-2027 wsparcia dedykowanego poprawie dostępności w określonych obszarach.
Obecnie, w związku z trwającymi rozmowami w ramach Umowy Partnerstwa oraz pracą nad kształtem programów regionalnych zwraca się szczególną uwagę na konieczność właściwego i szerokiego zaadresowania kwestii dostępności w programach regionalnych. Jest to z jednej strony konieczność cywilizacyjna, wynikająca ze zmieniających się potrzeb społecznych, czy postępujących zmian demograficznych, z drugiej zaś element sprawiedliwego, solidarnego i odpowiedzialnego rozwoju społecznego, z myślą o przyszłych pokoleniach i użytkownikach przestrzeni publicznej.
Istnieje wiele obszarów, w których dostępność może i powinna być zapewniana nie tylko przez zastosowanie, tak jak dotychczas, kryteriów horyzontalnych, ale także w formie dedykowanych działań, projektów, konkursów, czy typów operacji.
W kontekście celów i wyzwań postawionych przez Programem Dostępność Plus, szczególnie istotne wydaje się zaprojektowanie takiego wsparcia wszędzie tam, gdzie mowa jest o inwestycjach infrastrukturalnych, z których korzystać na co dzień będą mieszkańcy - w tym szczególnie tych związanych ze zdrowiem, transportem, edukacją, czy wspomnianymi już kulturą i rekreacją. Dostępność przestrzeni, budynków, czy infrastruktury transportowej pozostaje bez wątpienia jednym z podstawowych warunków aktywności społecznej i zawodowej osób z niepełnosprawnościami, co w kontekście rekordowo niskiego poziomu bezrobocia i przewidywanego w najbliższej perspektywie deficytu zasobów pracy, stanowi realne wyzwanie dla polityki gospodarczej tak na szczeblu lokalnym, jak i centralnym. Z drugiej strony akcentowana silnie – także przez rosnącą grupę starszych konsumentów, jest chęć udziału przez te osoby w życiu kulturalnym, społecznym i rekreacji, czy wypoczynku, na terenach i w miejscach dostosowanych do ich potrzeb wynikających m.in. z wieku czy sprawności fizycznej.
Z punktu widzenia trwałości zmian na rzecz dostępności, kluczowe wydaje się także wdrożenie na szerszą skalę wypracowanych już i testowanych w bieżącej perspektywie modelowych rozwiązań i standardów dla funkcjonowania rożnego typu podmiotów np. dostępnej szkoły, dostępnej placówki służby zdrowia, sądu czy parku.
Jest to również uzasadnione koniecznością dostosowywania się wszystkich podmiotów publicznych do wymagań przepisów prawa, które wprowadziła ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, będąca instrumentem realnej zmiany rzeczywistości w kierunku poszanowania praw człowieka i godności wszystkich obywateli. Wszystkie materiały na ten temat znajdą Państwo na stronie:
W obszarze kultury i turystki ważne jest zaplanowanie alokacji na konkursy dedykowane zwiększaniu dostępności w instytucjach kultury, w tym szczególności zlokalizowanych w obiektach zabytkowych, a także konkursów zapewniających lub poprawiających dostępność szlaków i obiektów turystycznych. Konkursy te powinny promować działania ukierunkowane na rozwój lub modernizację infrastruktury, z uwzględnieniem aspektu dostępności w tym m.in. w bibliotekach, ośrodkach kultury, muzeach, teatrach, jak również parkach narodowych i krajobrazowych, czy podmiotach zajmujących się turystyką i rekreacją.
Właściwe zaplanowanie interwencji pod kątem ujęcia w nich także w szerszym zakresie działań wspierających dostępność, wychodzić będzie naprzeciw potrzebom społecznym w tym zakresie i pozwoli stopniowo modernizować przestrzeń publiczną i usługi pod kątem potrzeb wszystkich obywateli.
Źródło: Pismo Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej z 17 czerwca 2021 znak sprawy: DZF-XIII.6461.79.2021.MZ