Wyjaśnienia Ministerstwa Rozwoju dotyczące możliwości wnoszenia w projektach wkładu własnego pochodzącego z programu Rodzina 500+
W nawiązaniu do wątpliwości, dotyczących traktowania wypłaty świadczenia wychowawczego ze środków programu Rodzina 500+ jako wkładu własnego w projektach w perspektywie finansowej 2014 – 2020, Ministerstwo Rozwoju przedstawiło stanowisko w tej sprawie. Zgodnie z nim projekty dotychczas wybrane do dofinansowania, w których umożliwiono wnoszenie wkładu własnego z Programu 500+, mogą być realizowane w zakresie, jaki został przyjęty umową o dofinansowanie. Ministerstwo doprecyzowało jednocześnie, że w projektach EFS wybieranych w kolejnych naborach środki z Programu 500+ nie powinny już stanowić wkładu własnego JST.
Jak zauważa Ministerstwo Rozwoju, w związku z realizacją w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych 2014-2020 projektów współfinansowanych ze środków EFS w obszarze włączenia społecznego, jednostki samorządu terytorialnego (JST) będące beneficjentami projektów EFS mają obowiązek wniesienia wkładu własnego. Wkład ten może być wnoszony w dowolnej formie, w tym pieniężnej, pod warunkiem, że nie dochodzi do podwójnego finansowania, a zasady dysponowania określonymi środkami nie wyłączają możliwości angażowania tych środków w ramach innych programów. Istotnym zastrzeżeniem jest fakt, że źródłem finansowania wkładu własnego w projektach realizowanych przez JST nie może być rezerwa celowa dla programów i projektów realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu UE (poz. 8 i 98).
W związku z realizacją ww. projektów pojawiły się wątpliwości, czy wypłatę świadczenia wychowawczego ze środków programu Rodzina 500+ (dalej: Program 500+) można uznać jako wkład własny.
Po konsultacjach z właściwymi departamentami Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwa Finansów, Ministerstwo Rozwoju informuje, że zakwalifikowanie środków Programu 500+ jako wkład własny w projektach dotychczas wybranych do dofinansowania ze środków EFS możliwe jest wyłącznie pod warunkiem zachowania przeznaczenia środków określonego w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. „O pomocy państwa w wychowaniu dzieci”.
Art. 29 ww. ustawy wskazuje bowiem, że wydatki zaplanowane w częściach budżetowych na zadania wynikające z tej ustawy nie mogą być przeznaczane na realizację innych zadań. Zatem, w celu uznania świadczenia wychowawczego za wydatek kwalifikowalny w projektach, należy wykazać powiązanie świadczenia/zasiłku z konkretnym uczestnikiem (np. dzieckiem, na które wypłacane jest świadczenie wychowawcze lub rodziną w rozumieniu ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, w której wypłacane jest to świadczenie), rodzajem udzielonego wsparcia oraz celami projektu.
Za ocenę celowości przeznaczenia środków odpowiada instytucja zarządzająca i organizująca konkurs, a świadczyć o tym powinny każdorazowo zapisy zatwierdzonego do dofinansowania projektu i dokumenty rozliczające poniesione na ten cel wydatki.
Należy ponadto pamiętać o szeregu kwestii o charakterze technicznym, tj.:
- prawidłowe ewidencjonowanie środków w planie finansowym JST wymaga zabezpieczenia środków wkładu własnego w budżecie państwa z czwartą cyfrą paragrafu (206) „9”; odpowiednia zgoda na zmianę klasyfikacji budżetowej w ramach realizowanych programów operacyjnych należy do kompetencji ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego na wniosek wojewody zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych;
- zmiana klasyfikacji wydatków polegająca na zwiększeniu środków z czwartą cyfrą „9” oznacza konieczność zakwalifikowania tych środków do limitu zobowiązań budżetu państwa określonych dla danego RPO w załączniku do ustawy budżetowej, bez zwiększania tego limitu (co oznacza pomniejszenie puli dostępnej na współfinansowanie innych projektów w ramach RPO, ponieważ tego typu projekty nie były uwzględniane przy kalkulacji środków na współfinansowanie RPO);
- w przypadku rezygnacji uczestnika z udziału w realizowanym projekcie, musi nastąpić niezwłocznie przekwalifikowanie niewykorzystanych środków w projekcie EFS z paragrafu z czwartą cyfrą „9” na „0” tak, aby mogły być one przeznaczone na finansowanie Programu 500+ w pozostałym zakresie (tj. na świadczenia wychowawcze poza projektami EFS);
- po dokonanej zmianie klasyfikacji wydatków w sprawozdaniu finansowym Rb-50 wykonanie wydatków będzie niższe od pierwotnego planu i faktycznie poniesionych wydatków w ramach świadczenia wychowawczego (z uwagi na wykazanie wyłącznie wydatków z czwartą cyfrą paragrafu „0”);
- przysługujące gminie dodatkowe środki na finansowanie kosztów obsługi świadczenia w wysokości 1,5% otrzymanej dotacji na świadczenie wychowawcze będą wyliczane wyłącznie od środków przekazanych w klasyfikacji 855/85501/2060; po przeklasyfikowaniu części wydatków z paragrafu 2060 na paragraf 2069 środki na obsługę Programu 500+ będą – dla JST – niższe.
Z uwagi na przytoczone powyżej obostrzenia, w szczególności wieloletni limit zobowiązań budżetu państwa, Ministerstwo Rozwoju podkreśla że środki przeznaczone na wypłatę świadczenia wychowawczego w ramach Programu 500+ nie powinny być uwzględniane jako wkład własny JST w projektach EFS wybieranych w kolejnych naborach. Instytucja zarządzająca lub organizująca konkurs powinna zawrzeć stosowną informację w regulaminie naboru.
Natomiast, w odniesieniu do dotychczas wybranych do dofinansowania projektów, w których umożliwiono wnoszenie wkładu własnego z Programu 500+, projekty te mogą być realizowane w takim zakresie, w jakim zostały przyjęte do dofinansowania. Należy jednak pamiętać o zabezpieczeniu środków w budżecie państwa z czwartą cyfrą paragrafu „9 oraz wziąć pod uwagę opisane wyżej ograniczenia.