Instytucja Zarządzająca Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014 – 2020 informuje, iż w związku z prowadzonymi przez Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego kontrolami poprawności realizacji projektów współfinansowanych ze środków EFRR zidentyfikowane zostały następujące obszary ryzyka, w ramach których dochodzi do występowania nieprawidłowości, których konsekwencją jest stwierdzanie niekwalifikowalności wydatków.
- Realizacja wskaźnika rezultatu dotyczącego wzrostu zatrudnienia we wspieranych przedsiębiorstwach.
Wartość wskaźnika Wzrost zatrudnienia we wspieranych przedsiębiorstwach jest to liczba brutto nowych miejsc pracy we wspieranych przedsiębiorstwach w przeliczeniu na pełne etaty. Wskaźnik ten ukazuje zmianę "przed-po" i obejmuje część wzrostu zatrudnienia w przedsiębiorstwie będącego bezpośrednim skutkiem zakończenia realizacji projektu. Uwzględnia się obsadzone miejsca pracy (wakaty nie są liczone), które zwiększają łączną liczbę miejsc pracy w przedsiębiorstwie. Brak wzrostu w całkowitym zatrudnieniu w przedsiębiorstwie oznacza, że wartość wskaźnika jest równa zero, co traktuje się jako wyrównanie miejsc pracy, a nie wzrost. Nie wlicza się miejsc pracy, np. utrzymanych dzięki realizacji projektu. Oznacza to, że wzrost zatrudnienia w wyniku realizacji projektu może mieć miejsce wyłącznie w przypadku jednoczesnego utrzymania poziomu zatrudnienia wykazanego jako podstawa wyliczenia wzrostu. W perspektywie finansowej 2014 – 2020 wzrost zatrudnienia (nowe EPC) liczony jest na koniec realizacji projektu w porównaniu do ostatniego zamkniętego roku obrotowego przed rozpoczęciem realizacji projektu a nie, jak miało to miejsce w poprzednim okresie programowania, jedynie w odniesieniu do nowoutworzonych w wyniku realizacji projektu etatów. Należy jednocześnie pamiętać, iż zgodnie z definicją MŚP zawartą w załączniku nr 1 do Rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 dnia 17.06.2014 r. uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu do liczby pracowników wliczani są również właściciele -kierownicy.
Przykład a): W ostatnim zamkniętym roku obrotowym Beneficjent wykazał zatrudnienie na poziomie 10 etatów. We wniosku o dofinansowanie określił wartość wskaźnika Wzrost zatrudnienia we wspieranych przedsiębiorstwach na 2 etaty. W wyniku realizacji projektu Beneficjent stworzył dwa nowe stanowiska pracy po jednym etacie każde. Na zakończenie realizacji projektu Beneficjent wykazał zatrudnienie na poziomie 12 etatów. Projekt został zrealizowany poprawnie a wskaźnik osiągnięty (stopień realizacji wskaźnika wynosi w tym przypadku 100%).
Przykład b): W ostatnim zamkniętym roku obrotowym Beneficjent wykazał zatrudnienie na poziomie 10 etatów. We wniosku o dofinansowanie określił wartość wskaźnika Wzrost zatrudnienia we wspieranych przedsiębiorstwach na 2 etaty. W wyniku realizacji projektu Beneficjent stworzył dwa nowe stanowiska pracy po jednym etacie każde, ale w międzyczasie z pracy odeszły dwie osoby (każda zatrudniona na cały etat). Na zakończenie realizacji projektu Beneficjent wykazał zatrudnienie na poziomie 10 etatów. Projekt nie został zrealizowany poprawnie a wskaźnik nie został osiągnięty (stopień realizacji wskaźnika wynosi w tym przypadku 0%).
Jednocześnie należy w tym kontekście zwrócić uwagę na obowiązującą w perspektywie finansowej na lata 2014 – 2020 zasadę proporcjonalności, która nakłada na Instytucję Zarządzającą Programem Operacyjnym obowiązek pomniejszenia wartości przyznanego na realizację projektu dofinansowania proporcjonalnie do stopnia nieosiągnięcia przez Beneficjenta zakładanych wartości wskaźników.
2. Postępowania o udzielanie zamówień naruszające zasadę równego traktowania wykonawców poprzez dyskryminacyjny opis przedmiotu zamówienia.
Stosowanie przez Beneficjentów na etapie sporządzania wniosku o dofinansowanie nazw, symboli czy modeli środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych konkretnych producentów w celu opisania zakresu rzeczowego inwestycji nie upoważnia samo w sobie na dalszym etapie realizacji projektu do prowadzenia postępowania zmierzającego do wyboru z góry wskazanych w ten sposób rozwiązań. Na etapie oceny formalnej oraz merytoryczno – technicznej wniosku o dofinansowanie IZ RPO traktuje te dane w sposób poglądowy jako informację na temat rzeczywistej innowacyjności zaproponowanych rozwiązań technicznych i funkcjonalnych w powiązaniu z ich przewidywaną efektywnością kosztową. Konkretne rozwiązania traktowane są jedynie jako przykładowe, służące osiągnięciu zakładanych celów projektu.
Reasumując, błędem jest prowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia, w którym jego przedmiot opisany został w sposób, który odnosi się do określonego wyrobu, źródła, znaków towarowych, patentów lub specyficznego pochodzenia, również w sytuacji, w której w ten sam sposób został on opisany we wniosku o dofinansowanie.
3.Postępowania o udzielenie zamówień naruszające zasadę konkurencyjności poprzez brak ogłoszenie o zamówieniu na stronie internetowej wskazanej w komunikacie ministra właściwego ds. rozwoju, przeznaczonej do umieszczania zapytań ofertowych.
Zdarza się, iż część Beneficjentów zobligowanych do stosowania zasady konkurencyjności rozpoczyna postępowanie o udzielenie zamówienia przed podpisaniem umowy o dofinansowanie realizacji projektu, a więc w trybie szczególnym, zwolnionym z obowiązku umieszczenia ogłoszenia o zamówieniu na stronie internetowej wskazanej w komunikacie ministra właściwego ds. rozwoju, przeznaczonej do umieszczania zapytań ofertowych (zwanej bazą konkurencyjności). W dalszej jednak części dokonują oni wyboru wykonawcy i podpisują z nim umowę długo po podpisaniu umowy o dofinansowanie projektu. W takiej sytuacji IZ RPO zwraca uwagę, iż jest to dopuszczalne jedynie w sytuacji, kiedy z przyczyn o charakterze obiektywnym (np. czas niezbędny na zrealizowanie zamówienia, harmonogram rzeczowo-finansowy inwestycji, itp.) danego postepowania nie da się już prawidłowo przeprowadzić po podpisaniu umowy o dofinansowanie przy wykorzystaniu bazy konkurencyjności, szczególnie w związku z niemożnością dotrzymania określonych w wytycznych terminów składania ofert.
Źródło: Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego